Nikola Madžirov
Splitska buđenja
* * *
Jaka bura valjala je avion prije slijetanja, kao malen brod koji upravo istovaruje turiste prepune novih fotografija i obnovljenih strasti za kopno. Sjedio sam do samoga avionskog krila koje je presijecalo oblake kao jezik gladne djevojčice pri kušanju svoga prvog šećernog pamuka. Pod tim krilom, Split je bio samo dio tame, ime grada koji je na strancima s nesavršenim engleskim budio aluzije na razdvajanje vode od vremena i sjećanja. Pilotov glas bio je smiren dok je govorio o temperaturi izvan aviona, ali nije postojao njegov lik na kojem bih tražio dokaz da ćemo sigurno sletjeti. Dok je većina sklapala dlanove na molitvu, putnik koji je sjedio desno od mene, otvorio je širom novine na stranici s «Politikom». «Sve je normalno», rekoh sebi. Kotači su već izlazili iz trbuha aviona, kao blizanci koji se neće nikada posvaditi. Zemlja je mirisala na opranu prašinu, na more sa sanjivim dnom. Kad sam stupio na prvu stepenicu pri izlasku iz aviona, pogledao sam prema gore.
* * *
U sobu je ulazio vjetar sa zapjenjenog mora, dok je lišće ostajalo nasukano u tijesnom procjepu između vrata i praga, kao navlažena sol što začepljuje rupice na slanici. Živio sam u ulici «Bleigburških žrtava». Nisam ustajao iz toploga kreveta. Papuče su mi bile okrenute prema prozoru. Bio sam dijete koje čeka majku da ga probudi, bez obzira što je odavno budno. Iskašljavanja u susjednim stanovima bila su uvijek najglasnija ujutro jer su ulice bile puste kao prvi i najstariji redovi gradskih groblja. Ljudi kašlju u nemoći i nedostatku riječi s kojima bi se prisjetili zadnjeg sna. Ustajao sam kad bi sve utihnulo, kad bih sam postao žrtva dalekog plača moga djeteta.
* * *
Između dva zida Dioklecijanove palače bore se dvije svjetlosti s dvaju prozora koje povezuje uže za prostiranje odjeće. Sâm sam. Zamišljam uže što bi moglo povezati dva otoka ili dva ljudska tijela. Čime da ga izmjerim? Neravnomjernim letom leptira ili gazom pretovarenog broda? A možda je bolje da ne postoji išta između dvoje u igri ljubavi. Još malo pa će svjetla zgasnuti a uže nestati.
* * *
Ulični svirač imao je nekoliko psića oko sebe, koji su skakali po njegovim dugim prstima. U njegov šešir padala je svjetlost ulične svjetiljke i sjena nečije glave. Vrat njegove gitare pokazivao je prema moru. Bio je hladan prosinac i jedna majka trčala je za svojim djetetom. Mnogo ljudi gledalo je prema njoj, a svirač je promatrao njihove poglede. Nitko nije opazio kako sam se uputio prema pristaništu, a da danas nisam ostavio novčić. Samo je jedan od psića krenuo za mnom.
* * *
Brodovi su stizali uz vjetar s najbližih otoka i sa zvukom koji je budio usnule ljubavnike u gradu. Nema ničega ljepšeg od promatranja padanja kiše oko broda što pristiže. Putnici po palubama trče s torbama iznad glave, koračaju sporo prilijepljeni pod tankom strehom kabine, kao vojnici koji misle da ih nitko ne vidi za pune mjesečine. Jedan drugi brod odlazi. Mora započeti novi dan. Novi dan.
* * *
U kafiću «Semafor» bila su uvijek uključena tri semaforska svjetla istovremeno. Istovremeno su se gasila poslije ponoći. U tihim razgovorima gosti su prelazili najvažnija raskrižja u svom životu.
Preveo s makedonskoga jezika
Borislav Pavlovski
(Makedonski)
Никола МаџировСПЛИТСКИ БУДЕЊА
* * *
Силна бура го нишаше авионот пред слетување, како мал брод кој штотуку се растоварува од туристи полни со нови фотографии и обновена страст за копно. Седев токму до крилото на авионот кое ги пресекуваше облаците како јазик на гладно девојче при вкусување на својот прв шеќерен памук. Под ова крило, Сплит беше само дел од темницата, име на град кој на странците со несовршен англиски им будеше алузии на разделување на водата од времето и од сеќавањата. Гласот на пилотот беше смирен додека ја кажуваше температурата надвор од авионот, но го немаше неговиот лик врз кој го барав доказот дека безбедно ќе слетаме. Додека повеќето ги склопуваа дланките во молитва, патникот што седеше десно од мене, широко го отвори весникот на страницата со „Политика“. „Сè е нормално“, си велев. Тркалата веќе излегуваа од стомакот на авионот, како близнаци кои никогаш нема да се скараaт. Земјата мирисаше на измиен прав, на море со сонливо дно. Кога стапнав на првото скалило на излегување од авионот, погледнав нагоре.
* * *
Во собата влегуваше ветер откај распенетото море, додека лисјата остануваа насукани во тесниот процеп помеѓу вратата и прагот, како навлажнета сол што ги затнува дупчињата на соларникот. Живеев на улицата „Блајбуршки жртви“. Не станував од затоплениот кревет. Влечките ми беа свртени накај прозорецот. Бев дете кое чека мајка му да го разбуди, без оглед што одамна е будно. Утринските кашлења од соседните станови секогаш беа најгласни наутро, затоа што улиците беа пусти како првите и најстари редови од градските гробишта. Луѓето кашлаат во немоќ и недостаток од зборови да се присетат на последниот сон. Станував кога сè ќе се стиши, кога самиот ќе станев жртва на далечниот плач на моето дете.
* * *
Помеѓу двата ѕида од Диоклецијановата палата се борат две светлини од два прозорци кои ги поврзува јаже за спростирање алишта. Сам сум. Го замислувам јажето што би можело да поврза два острови или две човечки тела. Со што да го измерам? Со нерамномерен лет на пеперутка или со браздите на претоварен брод? А можеби е подобро да не постои ништо помеѓу двајца што ја играат љубовта. Уште малку светлата ќе се изгасат и јажето ќе го снема.
* * *
Уличниот свирач имаше неколку кученца околу себе, кои потскокнуваа по неговите долги прсти. Во неговиот шешир паѓаше светлина од уличните ламби и сенка од нечија глава. Вратот од неговата гитара покажуваше кон морето. Беше студен декември и една мајка трчаше по своето дете. Повеќето луѓе гледаа кон неа, а свирачот ги гледаше нивните погледи. Никој не забележа дека се упатив кон пристаништето, дека денес не оставив паричка. Само едно од кученцата тргна по мене.
* * *
Бродовите доаѓаа со ветер од најблиските острови и со звук што ги будеше заспаните љубовници во градот. Нема ништо поубаво од тоа да се гледа како дождот паѓа околу брод што пристигнува. Патниците на палубите трчаат со ташни над главата, чекорат бавно прилепени под тенката стреа на кабината, како воини кои мислат дека никој не ги гледа под полната месечина. Еден друг брод заминува. Треба да започне новиот ден. Новиот ден.
* * *
Во кафулето „Семафор“ трите светла од семафорот внатре секогаш беа вклучени во исто време. Во исто време се гасеа по полноќ. Во тивки разговори, гостите ги преминуваа најважните раскрсници од својот живот.
Nema komentara:
Objavi komentar